Pod pojęciem obrony cywilnej /ochrony ludności, ochrony cywilnej/ należy rozumieć zapewnienie bezpieczeństwa ludziom, ich mieniu i środowisku przed wypadkami i klęskami każdego rodzaju. Innymi słowy – zgodnie z przepisami prawa – obrona cywilna RP jest pozamilitarnym elementem systemu obronnego państwa i stanowi kompleks wewnętrznie skoordynowanych interdyscyplinarnych przedsięwzięć o charakterze planistycznym, organizacyjnym, szkoleniowym, logistycznym i inwestycyjnym.
Całokształt zagadnień dotyczących ochrony ludności cywilnej w konfliktach zbrojnych ujęto w Konwencjach Genewskich przyjętych 12 sierpnia 1949 r., które Polska ratyfikowała w 1954 r. Są to:
I konwencja o ochronie osób cywilnych i chorych w armiach czynnych;
II konwencja o polepszaniu losu rannych, chorych i rozbitków sił zbrojnych na morzu;
III konwencja o traktowaniu jeńców wojennych;
IV konwencja o ochronie osób cywilnych podczas wojny.
Uzupełnieniem Konwencji Genewskich są dwa Protokoły Dodatkowe z 1977 r.:
I – dotyczy ochrony ofiar konfliktów zbrojnych o charakterze międzynarodowym;
II – dotyczy ochrony ofiar konfliktów nie mających charakteru międzynarodowego.
Polska ratyfikowała oba Protokoły dopiero we wrześniu 1991 r.
Podstawowym celem obrony cywilnej kraju jest ochrona ludności cywilnej przed niebezpieczeństwami wynikającymi z działań zbrojnych lub klęsk żywiołowych i przezwyciężenie ich bezpośrednich następstw, jak też zapewnienie warunków koniecznych do przetrwania. Pełni też ona zadania, takie jak:
- Służba ostrzegawcza, wykrywanie i oznaczenie stref niebezpiecznych;
- Ewakuacja: jest zorganizowanym działaniem zmierzającym do usunięcia ze strefy zagrożonej ludzi, zwierząt i mienia;
- Przygotowanie i organizowanie schronów;
- Ratownictwo;
- Służby medyczne, włączając w to pierwszą pomoc i opiekę religijną;
- Walka z pożarami;
- Odkażanie i inne podobne działania;
- Dostarczanie doraźnych pomieszczeń i zaopatrzenia;
- Doraźna pomoc dla przywrócenia i utrzymania porządku w strefach dotkniętych klęskami;
- Doraźne przywrócenie działania niezbędnych służb użyteczności publicznej;
- Doraźne grzebanie zmarłych;
- Pomoc w ratowaniu dóbr niezbędnych do przetrwania;
- Planowanie i prace organizacyjne oraz inne rodzaje działalności niezbędne do wypełniania wyżej wymienionych zadań.
Mając na uwadze powyższe zdania wynikające z n/w aktów prawnych tj. Ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 27 listopada 1967 r. (Dz.U. z 2004 r. Nr 241 poz. 2416), Rozporządzenia Rady Ministrów
w sprawie szczegółowego zakresu działania Szefa Obrony Cywilnej Kraju, szefów obrony cywilnej województw, powiatów i gmin z dnia 25 czerwca 2002 r. (Dz.U. z 2002 r. Nr 96 poz. 226) Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie powszechnej samoobrony ludności z dnia 28 września 1993 r. (Dz.U. Nr 91 z 1993 r. poz. 421). na terenie Gminy Miasta Bochnia Szefem Obrony Cywilnej jest Burmistrz Miasta Bochni.
Zadania z zakresu (ochrony ludności ) obrony cywilnej, realizuje poprzez Wydział Ogólny i Spraw Obywatelskich w skład którego wchodzą:
- Stanowisko ds. Obrony Cywilnej i Zarządzania Kryzysowego;
- Stanowisko ds. Spraw Obronnych.
Inspektorzy obrony cywilnej przygotowują i zapewniają możliwość wykonania wszystkich zadań z zakresu działania Szefa Obrony Cywilnej Gminy Miasta Bochnia w tym szczególnie w zakresie planowania i organizacji działań w wyższych stanach gotowości obronnej, rozpoznawania zagrożeń, ostrzegania i alarmowania, ewakuacji ludności z rejonów zagrożonych oraz zapewnienia minimalnych warunków do przetrwania a także szkolenia z problematyki obrony cywilnej i powszechnej samoobrony ludności. Ważnym elementem (ochrony ludności) obrony cywilnej jest zarządzanie kryzysowe.
Rola samorządu terytorialnego w zakresie ochrony ludności (gmina, powiat)
Ochrona ludności polega na realizacji przedsięwzięć mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa ludziom, mieniu i środowisku – w razie wystąpienia zagrożeń spowodowanych zarówno działaniem sił przyrody (klęski żywiołowe) i rozwojem cywilizacyjnym (awarie, katastrofy), jak również działaniami wojennymi i terrorystycznymi. Umownie ochrona ludności obejmuje cztery etapy działań:
- zapobieganie, czyli przedsięwzięcia minimalizujące straty, a w tym: prace legislacyjne, planowanie, tworzenie zapasów, budowa struktur organizacyjnych, realizacja budowli i systemów zabezpieczających (ukrycia, schrony, wały przeciwpowodziowe, kontrola graniczna i przewozowa itp.);
- osiąganie gotowości, a w tym: prowadzenie badań, doskonalenie służb ratowniczych, ich wyposażenie, edukacja społeczeństwa, szkolenie i ćwiczenia, opracowywanie procedur działania;
- reagowanie na zagrożenia, a w tym: organizowanie ośrodków kierowania i koordynacji, poszukiwanie i udzielanie pomocy poszkodowanym, likwidacja ognisk zagrożeń, mobilizowanie służb ratowniczych i ochotników, informowanie władz, środków masowego przekazu i społeczeństwa;
- odbudowa, czyli przywracanie stanu normalnego, a w tym: szacowanie strat, informowanie o prawach i obowiązkach, sprawne administrowanie, aktywizacja odbudowy zniszczeń i uszkodzeń, analizowanie potrzeb i realizacja zobowiązań, zapewnienie pomocy społecznej, precyzowanie wniosków.
Do zadań ochrony ludności należy między innymi określenie zagrożeń, przeciwdziałanie ich powstawaniu oraz zapewnienie ochrony ludności w okresie zagrożeń, w tym w czasie wojny, a także organizacja i zapewnienie funkcjonowania systemu zarządzania kryzysowego. Terenowymi organami ochrony ludności są wojewodowie, starostowie, wójtowie lub burmistrzowie (prezydenci miast).
Do zakresu działania terenowych organów ochrony ludności należy między innymi:
- w powiecie: określanie zagrożeń oraz planowanie zapobiegania im na administrowanym obszarze, monitorowanie i alarmowanie ludności oraz koordynowanie działań ratowniczych i porządkowo – ochronnych oraz zarządzanie w sytuacjach kryzysowych przy pomocy powiatowego centrum zarządzania kryzysowego;
- w gminie: lokalizacja źródeł zagrożeń, ich likwidacja i usuwanie skutków, monitorowanie i alarmowanie ludności, koordynowanie działań ratowniczych oraz kierowanie siłami ratowniczymi i ewakuacją ludności przy pomocy gminnego zespołu reagowania, mobilizacyjne przygotowanie do rozwinięcia służb dla realizacji zadań ochrony ludności cywilnej w okresie wojny, organizacja szkolenia ludności w dziedzinie powszechnej samoobrony.
Miasto
Turystyka
