"Cud nad Wisłą zdarzył się w nocy z 15 na 16 sierpnia. Piłsudski przygotował w tajemnicy kontratak z południowej flanki. Tuchaczewskiemu nie udało się osłonić własnych długich linii łączności. Kiedy Piłsudski uderzył, pięć armii sowieckich poszło w rozsypkę. Trzy z nich zostały starte na proch; pozostałe szukały schronienia w Prusach Wschodnich. Klęska była druzgocąca. 31 sierpnia na południu, w okręgu zamojskim, czerwona kawaleria ostatecznie trafiła na godnego siebie przeciwnika. W ostatniej wielkiej bitwie kawaleryjskiej w dziejach Europy 20 tysięcy jeźdźców atakowało i kontratakowało w pełnej formacji, dopóki polscy ułani nie odnieśli zwycięstwa. Armia Czerwona przegrała swoją pierwszą wojnę. Lenin wystąpił o pokój. Rozejm podpisano 10 października, traktat pokojowy w Rydze – 18 marca 1921 roku…"

"…Nie zawsze w pełni dostrzegano zwycięstwa Polaków w szerszej perspektywie. Niepodległość Polski została zabezpieczona, a wraz z nią – uchwały traktatu wersalskiego. Ambasador Wielkiej Brytanii w Berlinie, który obserwował część działań wojennych w pobliżu Warszawy ze swojego rolls-royce’a coupé, podsumował swoje wrażenia w tonie godnym Gibbona: Gdyby Karol Młot nie powstrzymał ataku Saracenów pod Tours (…) Koranu nauczano by dziś w szkołach w Oxfordzie (…) Gdyby Piłsudskiemu i Weygandowi nie udało się powstrzymać triumfalnego pochodu Armii Czerwonej w bitwie pod Warszawą, nie tylko chrześcijaństwo musiałoby doświadczyć niebezpiecznego odwrotu, ale na niebezpieczeństwo zostałoby wystawione samo istnienie zachodniej cywilizacji". Tym cytatem z książki Normana Daviesa, Europa. Rozprawa historyka z historią (Kraków, 1999.) zachęcało Muzeum im. Stanisława Fischera w Bochni do uczestnictwa w Sierpniowym Wieczorze Pamięci. W programie znalazł się wykład mgr Ryszarda Rybki, Bochnianie w działaniach wojennych przeciw bolszewikom w sierpniu 1920 roku oraz projekcja filmów dokumentalnych

Bitwa warszawska, (nazywana też cudem nad Wisłą) – bitwa, która rozegrała się w dniach 13 – 25 sierpnia 1920 roku. Uznawana jest za 18 przełomową bitwę na świecie. Autorem planu Bitwy warszawskiej był szef sztabu generalnego Tadeusz Rozwadowski.

Decydująca bitwa wojny polsko – bolszewickiej 1919 – 1921, zdecydowała o zachowaniu niepodległości przez Polskę i nie rozprzestrzenieniu się rewolucji bolszewickiej na Europę Zachodnią. Kluczową rolę odegrał manewr oskrzydlający wojska sowieckie przeprowadzony przez Józefa Piłsudskiego. Marszałek Piłsudski zgromadził w rejonie rzeki Wieprz sześć dywizji piechoty (1 DPLeg., 2 DPLeg., 3 DPLeg., 14 DP, 16 DP, 21 DP) oraz IV Brygadę Kawalerii.

Reszta sił polskich miała w tym czasie bronić podejść do Warszawy oraz linii dolnej Wisły. Południowy odcinek frontu był słabo obsadzony i głównym zadaniem jednostek polskich była zaciekła obrona Lwowa.
16 sierpnia 1920 rozpoczęło się uderzenie 4 Armii ("Grupy Uderzeniowej") znad Wieprza na tyły sowieckich armii atakujących Warszawę. Po przełamaniu słabej obrony Grupy Mozyrskiej, jednostki polskie praktycznie bez oporu wyszły na linię Bugu.

W tym samym czasie reszta wojsk polskich przeszła do kontrofensywy na całej długości frontu. 5 Armia znad Wkry uderzyła na XV i III Armie bolszewickie. Wskutek braku łączności z dowództwem i zmęczenia żołnierzy, większa część wojsk sowieckich przeszła do nieskoordynowanego odwrotu. Część sił sowieckich, 3 korpus kawalerii braci Gaj – Chan (dwie dywizje) oraz część 4 i 15 armii (6 dywizji) nie mogąc się przebić na wschód 24 sierpnia 1920 roku przekroczyła granicę niemiecką i schroniła się na terytorium Prus Wschodnich.

W wyniku bitwy warszawskiej po stronie polskiej odnotowano około 4500 zabitych, 22 000 rannych i 10 000 zaginionych żołnierzy. Straty strony sowieckiej nie są znane. Przyjmuje się, że ok. 25 000 bolszewików poległo lub było ciężko rannych, 60 000 trafiło do niewoli, zaś 45 000 zostało internowanych przez Niemców.