Spacer nr 3: Bocheńska specyfika, czyli szyby solne na rynku. Kiedyś na rynku były usytuowane aż trzy szyby solne. Fakt ten przypominają obecnie wózki górnicze, ustawione w 1998 roku w trzech narożnikach placu rynkowego. Zaopatrzone są w tabliczki informacyjne z nazwami szybów oraz datami najstarszych o nich wzmianek źródłowych. Szyby te nie zaznaczyły się w dziejach kopalni bocheńskiej jakąś szczególną zasobnością, lecz były ważnymi etapami procesu rozpoznawania trudnego pod względem geologicznym złoża.

Wielki. W północno – wschodnim narożniku rynku – a więc na zachód od szybów Herman i Sutoris położonych przy obecnej ul. Solnej – znajdował się szyb Wielki, wymieniony w źródłach w 1581 roku, kiedy był już zaciśnięty wskutek parcia górotworu. Powstał najprawdopodobniej w pierwszej połowie XIV wieku.

Wojewodzia Góra. Mniej więcej w tym samym czasie, to znaczy pomiędzy 1320 a 1331 rokiem, wybito szyb Wojewodzia Góra (Wojewodziński), choć najstarsza informacja źródłowa o nim pochodzi dopiero z 1370 roku. Zbudował go prawdopodobnie ówczesny wojewoda krakowski Spicimir z Melsztyna w pobliżu południowo-zachodniego narożnika rynku, ściślej – na terenie posesji oznaczonej obecnie nr 7 (sklep PSS „Zenit”). W końcu XIV wieku Wojewodzią Górę połączono z szybami Targ, Wielki oraz Herman na głębokości około 60 – 80 metrów (pierwszy poziom kopalni bocheńskiej). Świadczyłaby o tym informacja o wydobywaniu szybem Wojewodzia Góra soli z okolicznych szybów.

Targ. Podobną metrykę ma szyb Targ (Nadwielki), choć w źródłach odnotowany został późno – bo dopiero pod datą 1420. Ten z kolei połączony był z szybem Regis, który usytuowany był u zbiegu dzisiejszych ulic: Regis i Kraszewskiego. Szyb Targ przyjął nazwę od miejsca, na którym go zgłębiono, czyli od placu rynkowego, gdzie handlowano solą. Szyb wprawdzie zasypano ostatecznie dopiero w 1710 roku, ale już znacznie wcześniej był nieczynny. Natomiast handel solą na rynku trwał do czasów pierwszego rozbioru i zagarnięcia Bochni przez Austrię.

Jan Flasza