W poniedziałek 26 marca, w Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej, odbędzie się wernisaż wystawy Socjalizm twórz, wspólnotę twórz! Polski plakat socrealistyczny 1949-1955, którą bochnianie mogli oglądać nie tak dawno w Muzeum St. Fischera w Bochni.

Ekspozycję plakatów z okresu socrealizmu pracownicy bocheńskiego Muzeum przygotowali ze zbiorów Muzeum Niepodległości, którego Cytadela jest oddziałem. Scenariusz ekspozycji uznany został w Warszawie za niezwykle ciekawy, dlatego też dokładnie tę samą wystawę postanowiono pokazać w Muzeum Niepodległości a ściśle w Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej. To już druga wystawa przygotowana przez bocheńskie Muzeum pokazywana w stolicy, przed kilkunastu laty – w 1997 roku zaprezentowano wystawę o generale Leopoldzie Okulickim na Pawiaku – oddziale Muzeum Niepodległości.

Poniedziałek (26.03), godz. 12.00
Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej, ul. Skazańców 25, 01-532 Warszawa
Wernisaż wystawy Socjalizm twórz, wspólnotę twórz! Polski plakat socrealistyczny 1949-1955
ul. Skazańców 25, 01-532 Warszawa
Komisarz wystawy: Łukasz Żywek (Muzeum Niepodległości w Warszawie), scenariusz wystawy: Anetta Stachoń (Muzeum im. Stanisława Fischera w Bochni), projekt plastyczny: Sylwia Szczotka (Muzeum Niepodległości w Warszawie)
 

Celem wystawy jest ukazanie specyfiki polskiego socrealizmu poprzez zestawienie plakatów o tematyce społeczno-politycznej. Ich głównym zadaniem było propagowanie idei socjalizmu w naszym kraju. Odnajdziemy więc plakaty mówiące o przyjaźni polsko-radzieckiej, nawołujące do realizacji założeń planu 6-letniego, czy też ostrzegające przed wrogą propagandą. Ukazują pozytywne i negatywne z punktu widzenia ówczesnej władzy postawy społeczne. Dlatego też na wystawie można zobaczyć zarówno przodowników pracy jak i bumelantów i kułaków, niekiedy zestawionych na zasadzie kontrastu. Równocześnie polscy artyści tamtej epoki mieli kształtować gusty estetyczne społeczeństwa, realizując popularne wówczas hasło „ulice galeriami sztuki". Wiele spośród zaprezentowanych plakatów posiada wysokie walory artystyczne. Charakteryzują się świeżością metaforycznego języka, skrótowością znaku plastycznego, oszczędnością i doskonałą trafnością użytych środków.
 

Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej to jedno z najważniejszych miejsc martyrologii polskiej z epoki zaborów. Położone na terenie twierdzy zbudowanej w latach 1832-1836 na wzgórzu żoliborskim z rozkazu cara Mikołaja I po stłumieniu powstania listopadowego. Wśród więźniów X Pawilonu były tak wybitne postaci polskiej historii jak Romuald Traugutt, Józef Piłsudski, Roman Dmowski, Gustaw Ehrenberg, ksiądz Piotr Ściegienny, Jarosław Dąbrowski, Ludwik Waryński i wielu innych. Kilkaset osób stracono na stokach twierdzy, m. in. wielu powstańców styczniowych, a wśród nich członków Rządu Narodowego z Romualdem Trauguttem na czele. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r., kiedy Cytadelę przejęło wojsko polskie, w X Pawilonie mieścił się początkowo areszt, później zaś przeznaczono go na mieszkania dla wojskowych z miejscowego garnizonu, a we wschodnim skrzydle wyeksponowano pamiątki po więźniach. W latach okupacji hitlerowskiej 1939-1945 Cytadela, obsadzona oddziałami Wehrmachtu i SS, stanowiła silny punkt oparcia władz niemieckich. Po II wojnie światowej Cytadela znalazła się ponownie w gestii wojska polskiego, była siedzibą Dowództwa Warszawskiego Okręgu Wojskowego, a od 1998 r. w jej murach mieści się Dowództwo Wojsk Lądowych. X Pawilon został wydzielony wraz z przyległym otoczeniem i udostępniony zwiedzającym w 1963 r. Obecnie jako Muzeum X Pawilonu jest jednym z oddziałów Muzeum Niepodległości w Warszawie. Muzeum bierze aktywny udział w procesie edukacji historycznej młodych pokoleń. Prowadzone tu od wielu lat lekcje muzealne, zwłaszcza poświęcone walce Polaków o niepodległość w epoce zaborów oraz powstaniu styczniowemu, są istotnym uzupełnieniem programów szkolnych. Podobny cel mają także organizowane tu imprezy okolicznościowe i rocznicowe.