Plan Gospodarki Niskoemisyjnej to dokument strategiczny, który wyznaczy dla miasta cele w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych, efektywności energetycznej i wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE) na lata 2015-2020.
Przejście na gospodarkę niskoemisyjną PGN to dokument, który ma wyznaczać drogę do realizacji krajowego celu jakim jest przejście z wysokoemisyjnej gospodarki na niskoemisyjną. Niskoemisyjna gospodarka zakłada zmniejszenie zużycia energii na obszarze danego regionu poprzez podnoszenie efektywności energetycznej, w szczególności budynków i urządzeń. Gospodarka niskoemisyjna kładzie szczególny nacisk na redukcję wykorzystania tradycyjnych paliw (tj. węgiel, ropa i gaz) na rzecz odnawialnych źródeł energii, jak energia słoneczna, wiatrowa lub geotermalna. Realizacja założeń tego typu gospodarki zakłada:
• stosowanie zielonych technologii opartych na alternatywnych i odnawialnych źródłach energii (energia słoneczna, wiatrowa, geotermia, biogaz itp.),
• minimalizacja energochłonności budynków i urządzeń,
• zapobieganie powstawaniu odpadów,
• promocja nowych wzorców konsumpcji.

Zgodnie z założeniami do Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej, transformacja krajowej gospodarki ma nastąpić do 2050 roku (założenia Programu wynikają z unijnego pakietu energetyczno-klimatycznego 3×20 oraz ratyfikowanych przez Polskę międzynarodowych zobowiązań z zakresu ochrony klimatu). Krajowy program zakłada, że ewolucja rozpocznie się na poziomie lokalnym, dlatego właśnie tu należy zaplanować odpowiednie działania. Plan gospodarki niskoemisyjnej jest elementem realizacji założeń Programu.

Cele i struktura PGN

Transformacja gospodarki miejskiej w kierunku zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych będzie odbywać się poprzez realizację 3 celów:
• redukcja emisji dwutlenku węgla (CO2) do 2020 r. w porównaniu do przyjętego roku bazowego,
• zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii (OZE) w bilansie energetycznym miasta,
• redukcja energii finalnej poprzez podniesienie efektywności energetycznej.

Cele planu gospodarki niskoemisyjnej przyczynią się do realizacji celów unijnego pakietu energetyczno-klimatycznego, który zakłada redukcję CO2 o 20%, podniesienie efektywności energetycznej o 20% i wzrost udziału OZE o 15% do 2020 roku w porównaniu do 1990 roku. Polska, jak członek Unii Europejskiej musi wywiązać się z powyższych zobowiązań.  

W czasie prac nad planem zostaną zidentyfikowane obszary problemowe Bochni (np. przestarzałe oświetlenie uliczne, niespełniające wymagań energetycznych budynki użyteczności publicznej, zła infrastruktura rowerowa). Następnie zaplanowane zostaną konkretne działania i/lub zadania, które przyczynią się do ich poprawy. W planie zawarte zostaną działania już zaplanowane w miejskim budżecie, jak i również nowe, zaproponowane przez autorów planu. Poza tym, wszyscy interesariusze (spółki miejskie, spółdzielnie mieszkaniowe, prywatne firmy i mieszkańcy) planu mogą zgłaszać swoje zadania, o ile realizują one wymienione wyżej cele. Wszystkie zadania oraz cele strategiczne przyjęte w PGN będą zgodne z obowiązującym Programem Ochrony Powietrza i Wieloletnimi Planami Inwestycyjnymi dla miasta.

Cele planu będą realizowane poprzez realizację inwestycji infrastrukturalnych, jak i miękkich (np. edukacja ekologiczna). Przykładowe działania w PGN: budowa mikroinstalacji OZE (np. paneli fotowoltaicznych) na budynkach użyteczności publicznej, termomodernizacja szkół, wymiana taboru komunikacji miejskiej, budowa systemu miejskiej wypożyczalni rowerów, czy tworzenie nowych przestrzeni zieleni miejskiej.

Dlaczego konieczne jest powstanie PGN?

Plan będzie konieczny, by miasto mogło starać się o dofinansowanie z funduszy unijnych w nowej perspektywie finansowej 2014-2020 z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Jego posiadanie zwiększy również szansę na uzyskanie finansowania z innych programów (Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego, czy norweskich mechanizmów) na działania redukujące emisję gazów cieplarnianych w mieście. Pośrednim efektem planu może być również poprawa jakości powietrza, a co za tym idzie – poprawa zdrowia mieszkańców miasta, oraz zwiększenie ich świadomości ekologicznej.  

Inwentaryzacja zużycia energii w gminie

Projekt opracowania planu gospodarki niskoemisyjnej zakłada oprócz opracowanie dokumentu, stworzenie bazy emisji – narzędzia do zarządzania energią w mieście. Stworzenie bazy poprzedzi szczegółowa inwentaryzacja wielkości zużycia energii elektrycznej i cieplnej wśród budynków gminnych, największych przedsiębiorstw w mieście i spółdzielni mieszkaniowych. Emisja z zabudowy jednorodzinnej zostanie oszacowana na podstawie odpowiednich wskaźników. Baza będzie gromadziła również informacje o zużyciu energii w sektorze oświetlenia ulicznego, gospodarce odpadami i w transporcie.
Baza danych będzie umożliwiała monitoring zużycia paliw i energii dla poszczególnych sektorów miasta i pojedynczych budynków użyteczności publicznej. To pomoże zoptymalizować system zarządzania miastem pod kątem zużycia energii i kontrolować, gdzie jest ono za wysokie.

Dofinansowanie planu w ramach POIiŚ

Projekt jest dofinansowany w 85% (23.523,75 zł) z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach Europejskiego Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013. Wkład własny miasta to 15% wartości całego projektu. Projekt ma zostać zakończony w sierpniu 2015 r., a plan przyjęty uchwałą Rady Miasta.  

Bieżące informacje na temat postępu prac nad planem gospodarki niskoemisyjnej będzie można znaleźć na stronie internetowej urzędu oraz uzyskać w Wydziale Architektury, Gospodarki Komunalnej i Inwestycji Urzędu Miasta.

Etapy powstawania PGN:

I    Określenie celów strategicznych i szczegółowych dla Planu gospodarki niskoemisyjnej dla Miasta Bochnia.
II   Analiza stanu obecnego miasta.
III  Identyfikacja obszarów problemowych miasta.
IV Przeprowadzanie inwentaryzacji emisji CO2 wśród przedsiębiorstw oraz spółek miejskich wraz z stworzeniem bazy danych – narzędzia do zarządzania energią w mieście.
V Zaplanowanie długoterminowych działań/zadań na lata 2015-2020 z zakresu gospodarki niskoemisyjnej.
VI Przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko (w przypadku odstąpienia od SOOŚ etap nie będzie realizowany).
VII Przyjęcie PGN przez Radę Miasta.