Nadszedł czas rozliczeń z fiskusem, skorzystajmy zatem z możliwości i prawa jakie daje nam ustawa o działalności pożytku publicznego i wolontariacie – sami zdecydujmy co zrobić z 1% naszego podatku dochodowego.

Zgodnie z Ustawą o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, od 1 stycznia 2004 roku podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych mogą pomniejszyć podatek dochodowy – wynikający z zeznania rocznego (PIT 36 i PIT 37) – o kwotę stanowiącą 1% podatku należnego, przekazując tę kwotę na rzecz wybranej organizacji pożytku publicznego.
Podatnik może skorzystać z tej możliwości w dwojaki sposób:
wpłacić dowolną kwotę (wysokość wpłaty może być nieograniczona) na rzecz organizacji pożytku publicznego, jednakże wypełniając roczne zeznanie podatkowe, może pomniejszyć należny podatek jedynie o 1%;
wypełnić zeznanie podatkowe i obliczyć kwotę stanowiącą 1% należnego podatku dochodowego, a następnie wpłacić obliczoną kwotę na rzecz wybranej przez siebie organizacji pożytku publicznego.

Dzięki mechanizmowi 1%, każdy z nas może świadomie zadecydować, na jakie konkretne cele chce przeznaczyć 1% swojego podatku należnego państwu. Jedyne ograniczenie w tym zakresie, to konieczność przekazania środków wyłącznie organizacjom pożytku publicznego, a więc takim, które spełniają określone warunki, a przede wszystkim realizują zadania pożytku publicznego.

Status organizacji pożytku publicznego nadawany jest przez Krajowy Rejestr Sądowy na podstawie dobrowolnych zgłoszeń przesyłanych przez organizacje pozarządowe (stowarzyszenia, fundacje, instytucje i organizacje kościołów i związków wyznaniowych) zainteresowane jego uzyskaniem. Niemniej jednak nie każda organizacja może uzyskać status pożytku publicznego (opp). Aby uzyskać status opp organizacja musi prowadzić działalność w obszarach pożytku publicznego, które wymienia ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz spełnić dodatkowe wymagania dotyczące jawności i standardów swojego działania. Uzyskanie tego statusu daje organizacjom kilka przywilejów, m.in. możliwość korzystania z odpisu 1%, którego nie posiadają organizacje nie zarejestrowane i jest pewnego rodzaju świadectwem, certyfikatem "zaufania od państwa&quot, które w każdej chwil może stracić. Aby zapewnić, zgodne z prawem, korzystanie z przyznanych opp uprawnień ustawa wprowadziła pojęcie nadzoru nad działalnością opp, który to zgodnie z ustawą sprawuje minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego w zakresie prawidłowości korzystania z uprawnień w odniesieniu do prowadzonej przez te organizacje działalności pożytku publicznego.

I tak np.: organizacja pożytku publicznego ma obowiązek przekazywania sprawozdań merytorycznych i finansowych ministrowi właściwemu ds. zabezpieczenia społecznego (obecnie Ministrowi Pracy i Polityki Społecznej) w terminie trzech miesięcy od końca roku obrotowego przyjętego przez organizację w polityce rachunkowości.

Baza takich sprawozdań, które każdy zainteresowany może zobaczyć znajduje się na stronach Departamentu Pożytku Publicznego Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.

Przekazując 1% należy pamiętać, że:
1% przekazać mogą jedynie osoby fizyczne płacące podatek dochodowy;
przekazanie może nastąpić wyłącznie na rzecz zarejestrowanych organizacji pożytku publicznego wpisanych do Krajowego Rejestru Sądowego;
wpłata powinna nastąpić na rachunek bankowy organizacji pożytku publicznego w terminie 1 stycznia – 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, ale nie później niż do dnia złożenia zeznania;
Zmniejszenia nie stosuje się, jeżeli:
1. wpłata nastąpiła na rzecz organizacji pożytku publicznego prowadzącej działalność gospodarczą polegającą na wytwarzaniu wyrobów m.in. przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego i spirytusowego (art. 27d ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych);
2. dokonanie wpłaty zostało odliczone od dochodu oraz od przychodu lub podatku na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (art. 27d ust. 4 pkt. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych);
zmniejszeniu może ulec także ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, zgodnie z art. 14a ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, obliczony i wykazany w zeznaniu rocznym (PIT-28), które składa się w terminie od 1 stycznia do 31 stycznia roku następującego po roku podatkowym (czyli do 31 stycznia 2007 za rok 2006). Podatnicy, korzystający ze zryczałtowanej formy opodatkowania, muszą pamiętać, że wyboru organizacji pożytku publicznego i wpłaty obliczonego 1% na jej konto, muszą dokonać najpóźniej 31 stycznia. Wtedy bowiem dla tej grupy podatników mija termin składania zeznań podatkowych.

Uwaga w 2007 roku po raz ostatni przekazujemy 1% podatku dochodowego na powyżej opisanych zasadach. Przy rozliczaniu podatków w 2008 r. będą obowiązywać nowe zasady dotyczące przekazywania 1% wprowadzone nowelizacją ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ( tj. ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw Dz. U. Nr 217 z dnia 29.11.2006 r., poz. 1588). Generalnie od 1 stycznia 2008 roku procedura mechanizmu 1% będzie prostsza, gdyż od tej pory to właśnie naczelnik urzędu skarbowego na wniosek podatnika będzie przekazywał 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego. Podatnik wskaże tylko organizację pożytku publicznego, padając jej nazwę, numer wpisu do KRS i numer rachunku bankowego, a urząd skarbowy zrobi resztę.

Poradnik krok po kroku.