Chełm to jedna z najstarszych miejscowości na bocheńszczyźnie. Położony na wzgórzu otoczonym z trzech stron wodami Raby od wieków posiadał naturalne walory obronne.
Najwcześniejsze ślady osadnictwa na tym terenie pochodzą z epoki neolitu. W miejscu pradawnego grodziska na szczycie wzgórza obecnie znajduje się wspaniały punkt widokowy.
Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1198 roku z dokumentu „Album patriarchalne”, z którego dowiadujemy się o fakcie przekazania osady przez komesa Mikorę dla Zakonu Bożogrobców z Miechowa.
W roku 1749 w miejscu starego drewnianego kościoła ks. proboszcz Wacław Muratowicz rozpoczął budowę nowej świątyni w stylu barokowym. Zakończył ją cztery lata później ks. Józef Drozdowski. W kościele znajdują się 3 ołtarze – główny został wykonany przez snycerza i malarza Piotra Korneckiego w 1749 r. Warto zobaczyć najstarsze elementy wystroju kościoła: kamienne cokoły podtrzymujące chór, mające ponad 900 lat oraz kamienną chrzcielnicę z XVI-XVII w. W kaplicy i zakrystii znajdują się malowidła z XVIII w. W kancelarii kościoła są przechowywane kroniki parafialne od 1585 r. i księgi metrykalne od 1695 r.
Przy kościele od 1999 roku działa muzeum parafialne, w którym można podziwiać liczne pamiątki po Zakonie Stróżów Bożego Grobu m.in. szaty liturgiczne, mszały, mapy, plany i inwentarze.
Od 2004 roku w budynku starej szkoły działa Wiejska Galeria Sztuki „Chełm”.
fot. Gmina Bochnia