Miejscowa tradycja wiązała z Kazimierzem Wielkim jeden z najpomyślniejszych okresów w dziejach miasta. Inicjatorem budowy pomnika w Bochni był Jan Matejko. Pod wpływem sugestii wielkiego malarza jego szwagier – ówczesny marszałek powiatu Leonard Serafiński powziął plan uczczenia pamięci wielkiego króla. W 1870 roku rada miejska podjęła uchwałę o budowie pomnika, koszty sfinansowano z budżetu miasta i datków obywateli. Pomnik jest dziełem znanego artysty rzeźbiarza Walerego Gadomskiego. Podczas uroczystości jego odsłonięcia 29 maja 1871 r. obecny był sam Jan Matejko. Wyrzeźbioną w wapieniu pińczowskim, ponad dwumetrowej wysokości statuę króla trzymającego statuty wiślickie umieszczono na neogotyckiej kolumnie, zaś na piedestale – kamienne płaskorzeźby przedstawiające nadanie wspomnianego dokumentu, założenie Akademii Krakowskiej, godło polskie oraz napis; „Królowi chłopków, opiekunowi miast Kazimierzowi Wielkiemu swemu dobroczyńcy, Bochnia 1871”. Pomnik parokrotnie przebudowywano, ostatecznie w 1988 zrekonstruowano cokół według pierwotnego wzoru. Rekonstrukcja objęła też słupki i łańcuchy, lecz pozostawiono pewne elementy dotychczasowego otoczenia (np. skwerek).
Fotografia ze zbiorów Muzeum im. Stanisława Fischera w Bochni