Wstęp

Trasa upamiętnia miejsca naznaczone tragiczną historią okupacyjną Żydów z Bochni i jej okolic. Obejmuje 15 punktów ważnych dla rzeczywistości getta i jego mieszkańców.

W połowie marca 1941 roku okupacyjne władze niemieckie podjęły decyzję o utworzeniu w Bochni dzielnicy dla ludności żydowskiej. W obrębie getta znalazło się kilkanaście ulic zlokalizowanych w północno-wschodniej części miasta: Kowalska, Niecała, Św. Leonarda, Solna Góra, Pod Lipką, Kraszewskiego, częściowo Kolejowa, Wojska Polskiego, Poniatowskiego i Trudna; część ulic Proszowskiej, Wygody i Krzeczowskiej stanowiły tak zwaną dzielnicę mieszaną. Przesiedlanie ludności rozpoczęto 2 kwietnia 1941 roku, a zakończyć się miało po trzech dniach. W ciągu przeszło dwóch lat funkcjonowania getta, które 1 stycznia 1943 roku przemianowano na obóz pracy, przewinęło się przez nie około 15 tysięcy Żydów, z których tylko cześć pochodziła z Bochni. Większość stanowili Żydzi wypędzeni przez Niemców z Krakowa i z okolicznych wsi, oraz przesiedleni przymusowo z takich miejscowości jak Brzesko, Krzeszowice, Mielec, Dębica i inne.

Trzy wielkie, zorganizowane przez Niemców akcje eksterminacyjne, które miały miejsce w końcu sierpnia 1942 r. (I Akcja), w listopadzie 1942 r. (II Akcja) oraz na początku września roku 1943, doprowadziły do wymordowania ponad 14.000 Żydów poprzez wywiezienie „zdolnych do pracy” do obozów zagłady lub rozstrzelanie na miejscu (a także w Puszczy Niepołomickiej) starców, chorych, dzieci oraz ukrywających się. Przy życiu Niemcy pozostawili tylko kilkaset młodych sprawnych ludzi, których przewieziono do obozu pracy w Szebniach oraz około 150 osób, którym zlecono porządkowanie opustoszałego getta. Po jego uporządkowaniu zostali oni przerzuceni do Płaszowa lub innych obozów koncentracyjnych.